Er leven veel vragen bij organisaties die beginnen met zelforganisatie, maar ook bij organisaties die er al jaren mee bezig zijn. Want je houdt altijd het werk in de organisatie en het werk aan de organisatie.
Zelforganisatie wordt in heel Nederland steeds populairder. Zo ook in Groningen waar pioniers Voys en Spindle voor veel organisaties het gezicht zijn van deze ontwikkeling. Op 20 maart organiseerden Voys en Energized.org samen een Meetup voor organisaties die zelf al bezig zijn met zelforganisatie of het overwegen. Omdat een Meetup typisch een evenement is waar veel mensen voor het eerst in aanraking komen met gelijkgestemden zijn de onderwerpen die besproken worden erg divers.
Zo vertelde Jorg Vletter over de ontwikkeling die Voys heeft meegemaakt om te komen waar ze nu zijn. Ook vertelde hij over actuele onderwerpen waar ze nu aan werken zoals het inwerken van nieuwe mensen, compensatie en strategie bepaling. Want dat zijn onderwerpen die in een zelfsturende organisatie een eigen aanpak hebben, maar waar Holacracy niets over zegt.
Mark Vletter omschreef dan ook heel raak wat er vaak mis gaat:
Je kunt waardeproblemen niet oplossen met processen. Als er iets scheef zit in een persoon of er zijn verschillende interpretaties van waarden, dan los je dat niet op met een beleid of proces. Dus procesproblemen moet je aan de proceskant oplossen en waardeproblemen kun je alleen aan de waardekant oplossen.
– Mark Vletter
Holacracy is niet de gouden oplossing voor alle aspecten van een bedrijf. Of zelforganisatie past is afhankelijk van andere radartjes die goed moeten staan. En wat je dan vaak ziet is dat problemen sneller aan het licht komen. Door de invoering van Holacracy ontstaat een snelkookpan-effect.
Holacracy coach Diederick Janse illustreerde dat nog eens met de Ferrari metafoor. We zeggen namelijk vaak dat je met Holacracy een Ferrari kunt zijn in je werk. Waar het juist om gaat is dat Holacracy alleen de kaders aangeeft en de spelregels die ervoor zorgen dat je ook echt de ruimte krijgt om vol gas te gaan.
Als je iedereen in Mumbai een Ferrari geeft, dan kun je nog niet met 200km per uur knallen
– Diederick Janse
Omdat er ook veel organisaties zijn die zelforganisatie wel overwegen maar er nog niet vol in willen of kunnen gaan, gaf Mark nog de suggestie om al met kleine stapjes te beginnen. Hij was immers zelf in eerste instantie eindbaas, maar is dat meer gaan loslaten. Omdat mensen dan toch nog vaak vragen komen stellen, heeft hij een regel gesteld: ‘als je mij iets wilt vragen, dan moet je zelf twee oplossingen hebben bedacht.’. En zo ontwikkelen mensen in de organisatie zichzelf ook meer tot beslissingnemers.
Maar wat belangrijk is, is dat je vooraf het gesprek met elkaar hebt of je zelforganisatie echt wilt. Die dialoog moet je aangaan en die moet je blijven faciliteren.
